بنه یا پسته کوهی یکی از مغزی‌جات خوشمزه و مفید است که اگرچه مانند پسته‌های خندان چندان معروف نیست اما خواص زیادی دارد که نمی‌توان بی‌تفاوت از کنارش گذشت. اگر دنبال اطلاعات بیشتری درباره پسته کوهی هستید تاانتهای مطلب با ما همراه باشید.
پسته کوهی یا بَنِه یا کُلخُنگ که در طب سنتی «حبه الخضرا» نامیده می شود، پسته مخصوصی است که در برخی نواحی کشورمان دیده می‌شود.
ارتفاع درخت پسته کوهی تا 7 یا 9 متر نیز رسیده است.
پسته کوهی یا بنه، رنگ سبز تیره دارد و کروی شکل است.
خواص پسته کوهی تقریبا با پسته آجیل برابر است.
مغز آن نیز شبیه مغز پسته ولی کوچکتر است.
پسته کوهی با پسته‌های آجیلی تقریبا خاصیتی مشابه دارد.
میوه پسته کوهی ترکیبات و ویتامین‌های مؤثری دارد و به صورت شفت است، مغز آن روغنی و سرشار از اسیدهای آمینه مقوی و به صورت تخمه مصرف می‌شود با این تفاوت که پوسته سخت آن باعث آسیب به دندان می‌شود.
پوسته بیرونی این میوه، در جوانی سبز رنگ و قسمتی از آن قرمز رنگ، است و به صورت نیمه رسیده در اردیبهشت ماه برداشت می‌شود.
لازم به توضیح است از درختان پسته کوهی نوعی صمغ طبیعی که به سقر معروف است، ترشح می‌شود که حاوی مواد و ترکیبات مفید فراوانی بوده و خواص درمانی بسیاری دارد.
طبع پسته کوهی تازه، گرم و خشک و طبع پسته کوهی خشک، گرم و خشک با درجه بالاتر است به همین دلیل بیشتر در فصول سرد سال مصرف می‌شود.
خواص بنه بسیار است. بنه یا پسته کوهی سرشار از مواد مغذی و پر انرژی است که تقریباً خواص آن از پسته معمولی یا پسته آجیل بیشتر است. این دانه خوراکی و چرب دارای طعم بسیار مطلوبی است. به گونه‌ای که برای ازبین بردن طعم تلخ و بد برخی از داروها از عصاره پسته کوهی استفاده می‌شود. میوه، روغن و صمغ بنه در حوزه طب سنتی از دیرباز مورد استفاده بوده است. از مهم‌ترین ترکیبات بنه شامل اسیدهای چرب غیر اشباع، توکوفرول‌ها، فیتواسترول، کاروتنوئید‌ها و فنول‌هاست. ازجمله مواد مغذی موجود در میوه پسته کوهی ویتامین‌های گروه A، E، B و D است.
استفاده زیاد از آنتی‌بیوتیک‌ها باعث مقاومت روزافزون باکتری‌ها به این داروها شده است، به گونه‌ای که اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها روز به روز محدودتر می‌شود. از آن‌جایی که برخی از گیاهان خاصیت ضد میکروبی دارند، با شناخت این گیاهان می‌توان از آن‌ها علیه بیشتر میکروب‌های بیماری‌زا استفاده کرد و جایگزین کم‌خطری برای آنتی‌بیوتیک‌ها پیدا کرد. طی تحقیقات انجام شده، بنه و عصاره آن اثرات قوی ضدباکتریایی در مقابل برخی از باکتری‌ها از خود نشان داده‌اند.برای مثال عصاره بنه می‌تواند با باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کلی و کلوستریدیوم اسپوروژنز که به طور معمول موجب مسمومیت‌های غذایی و التهابات گوارشی در انسان می‌شود، مقابله کند.
روغن پسته کوهی غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع است. پژوهش‌ها درباره اثر روغن بنه بر چربی‌ها و لیپوپروتئین‌های خون موش صحرایی و خرگوش نشان داد که مصرف خوراکی روغن یا میوه پسته وحشی سبب افزایش HDL کلسترول و کاهش LDL کلسترول خون می‌شود؛ درنتیجه می‌تواند در کاهش بروز آترواسکلروز و بیماری‌های قلبی _عروقی بسیار مؤثر باشد.
در بررسی‌های علمی مشخص شد که استفاده از عصاره صمغ بنه و میوه آن در کنترل میزان قند خون بیماران دیابتی تأثیر مثبتی دارد. همچنین مطالعاتی بر روی میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره بنه صورت گرفته است که نتایج نشان دهنده میزان تأثیر و فعالیت آنتی‌اکسیدانی قابل توجه آن است.
اولئیک‌اسید موجود در بنه باعث افزایش تولید گلبول‌های سفید و تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر هجوم عوامل بیماری‌زا می‌شود. خواص آنتی‌اکسیدانی اولئیک‌اسید موجود در بنه در خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد مضر و کاهش آسیب‌های ناشی از اکسیدان‌ها منجر می‌شود. برای جلوگیری از بیماری‌های التهابی مانند آتریتروماتوئید و اختلالات خودایمنی مانند فیبرومیالژیا از بنه که سرشار از اولئیک اسید است، استفاده می‌شود.
استفاده از روغن بنه به صورت استعمال خارجی برای درد مفاصل و عضلاتِ گرفته و همچنین دیسک کمر بسیار مؤثر خواهد بود. روغن بنه در داروخانه‌ها و عطاری‌ها قابل تهیه است. برای تهیه روغن خانگی بنه پس از کوبیدن و آسیاب کردن دانه‌های بنه رسیده با گرم کردن آن‌ها، افزودن مقدار کمی آب جوش و ورز دادن و فشردن می‌توان روغن طبیعی بنه را استخراج کرد.
این روغن بی‌نظیر به دلیل دارا بودن خاصیت ترمیم کنندگی برای رویش مجدد مو‌های آسیب دیده بسیار مفید و موثر است. به افرادی که به هر دلیلی مو‌های زیبای خود را از دست داده‌اند یا این که مو‌های آن‌ها آسیب دیده است، توصیه می‌شود برای رفع این مشکل با مقداری روغن بنه پوست سر و مو‌های خود را ماساژ بدهند و پس از گذشت چند ساعت موی خود را با استفاده از یک شوینده مناسب بشویند. در گذشته نیز از این روغن برای درمان طاسی سر استفاده می‌کردند. این روغن طبع گرمی دارد؛ درنتیجه افرادی که دارای طبع گرم و خشک هستند، امکان دارد پس از استفاده از آن پوست سر آن‌ها دچار قرمزی، خارش یا جوش شود.
استفاده مداوم از روغن بنه یا پسته کوهی روی صورت موجب التیام سوختگی و بهبود لکه‌های حاصل از جوش، زخم و سوختگی روی پوست می‌شود. متخصصان تب سنتی باور دارند که مالش روغن بنه به مدت 4 ماه روی محل ماه‌گرفتگی باعث از بین رفتن آن و روشن شدن پوست می‌شود.
«آکنه» یک بیماری التهابی و مزمن پوستی است که با عواملی از قبیل رژیم غذایی، سیکل قاعدگی، تعرق، نور آفتاب، شغل، استرس روحی، ژنتیک، داروها، مواد شوینده و لوازم آرایشی در ارتباط است و از شایع‌ترین عوامل مراجعه به متخصصان پوست به‌حساب می‌آید. برای درمان آکنه دارو‌های شیمیایی بسیاری وجود دارد؛ اما استفاده از فرآورده‌های گیاهی نسبت به دارو‌های شیمیایی عوارض کم‌تری دارد و اثر بهبودی بهتری بر روی پوست خواهد داشت در این راستا گروهی از محققین دانشگاه یزد و علوم پزشکی شهید صدوقی این شهر طی آزمایشات و پژوهش‌هایی به تأثیر درمانی عصاره گیاه بنه در رفع جوش‌های صورت پی برده‌اند. طی آزمایشات صورت گرفته مشخص شد افرادی که از عصاره گیاهی بنه یا پسته کوهی استفاده کردند، نشانه‌هایی از بهبودی و رفع آکنه در صورت آن‌ها پدیدار شد. خاصیت آنتی باکتریال عصاره برگ بنه نقش مهمی در اثرات درمانی آن بر عهده دارد.
پای برخی از افراد مبتلا به دیابت به صورت زخم، عفونت و گانگرن است و مشکل اصلی در مراقبت از بیماران دیابتی است که به دلیل عفونت شدید یا ایسکمی محیطی در ناحیه پا منجر به قطع عضو می‌شود. درمان رایج زخم پای دیابتی شامل کنترل مناسب قندخون، درمان آنتی‌بیوتیکی، دبریدمان نسوج نکروزه، کاهش فشار مکانیکی و پانسمانِ مرتب است. محققان ایرانی باتوجه به اثرات ضد میکروبی، ضد باکتریایی و آنتی بیوتیکی گیاه بنه طی آزمایشاتی به این نتیجه رسیدند که استفاده از عصاره بنه مانع رشد گروهی از باکتری‌ها در زخم پای افراد مبتلا به دیابت شده است و مدت زمان بهبودی و بستری را کاهش می‌دهد.
پسته کوهی سرشار از املاح معدنی و ویتامین‌هاست. با مصرف این میوه می‌توان کمبود ویتامین‌های مختلف در بدن را تأمین نمود. بنه کوهی بهترین دارو در درمان کم خونی است و مصرف آن به صورت روزانه می‌تواند از بروز کم‌خونی و فقرآهن جلوگیری کند. به این منظور می‌توان از میوه بنه به صورت خوراکی در تهیه غذای محلی به نام آب‌بنه یا قاتوق بنه، در ترکیب آجیل و یا ترکیب روغن آن بر روی سالاد استفاده کرد.
زیاده روی در خوردن پسته کوهی، باعث زخم شدن دهان و کم اشتهایی می‌شود.
همچنین گفته می‌شود که مصرف زیاد روزانه آن باعث بالا رفتن فشار خون خواهد شد.
ساکنان بومی مناطقی که زیستگاه این معجون کوهی‌اند، معتقدند که راحت‌ترین شکل مصرف بنه کوهی و استفاده از خواص پسته کوهی، درست کردن آب بنه است. آن‌ها مغز میوه بنه رسیده را آسیاب می‌کنند و بعد در آب جوش می‌ریزند و غذایی به نام آب بنه با آن تهیه می‌کنند. غذایی خوشمزه که در استان کرمان آن را «قاتق بنه» می‌نامند.
در بعضی از مناطق کوهستانی مانند کردستان به پسته کوهی «قزوان» می گویند که برای خوشبو کردن دوغ و روغن حیوانی و همچنین درست کردن ترشی از آن استفاده می‌کنند. البته این گونه مصرف کردن بنه مربوط به فصل بهار است که بنه هنوز سبز و نارس است.
همچنین برای استفاده‌ی بیشتر از خواص بنه کوهی، می‌توانید پسته کوهی رسیده شده را به همراه غذاهای دیگر مصرف کنید؛ مثلاً به جای گردو در کشک بادمجان‌تان بریزید.
در گذشته از ضماد پسته کوهی برای جلوگیری از گزیده‌شدن کودکان توسط حشرات استفاده می‌شد.امروزه هم برای التهاب و زخم‌های پوستی و کمک به فرآیند بهبود جراحت‌های سطحی، ضماد پسته کوهی توصیه می‌شود. همچنین می‌توانید از این ضماد برای افزایش مقاومت ناخن‌ها استفاده کنید یا با مخلوط کردن پسته کوهی و روغن زیتون، خارش و ترک‌های سطحی پوست‌تان را درمان کنید.اگر به دنبال یک ماسک فوق‌العاده طبیعی و حرفه‌ای هستید، پسته کوهی را آسیاب کنید و آن را با آب جوش مخلوط کنید. بعد بنه را از صافی بگذرانید تا پوسته‌های بنه که به استخوان معروف است، جدا شود. در نهایت یک ماسک طبیعی و روغنی و خوش‌بویی دارید که می‌توانید با خیال راحت از آن استفاده کنید.
